Czym jest społeczeństwo informacyjne?

Informacja pod różnymi postaciami zdominowała nasz świat. Przetwarzanie, przesyłanie i przechowywanie informacji na niespotykaną dotąd skalę jest dla nas czymś zupełnie normalnym, codziennością. Czym jest zatem społeczeństwo informacyjne i co się z nim wiąże?

Informacja stała się czymś, co w znaczący sposób oddziałuje na nasze życie, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Z perspektywy dzisiejszych czasów wydaje się to oczywiste, warto jednak uświadomić sobie, że dopiero XXI wiek przyniósł ideę tak zwanego społeczeństwa informacyjnego, a przyczynił się do tego rozwój Internetu, mediów społecznościowych, a także, patrząc w szerszym kontekście, rozwój oraz upowszechnienie się technologicznych dóbr. Jakie cechy ma więc społeczeństwo informacyjne i jak brzmi jego definicja?

Najważniejsza jest informacja

Według najbardziej powszechnej definicji, społeczeństwo jest informacyjne wtedy, kiedy to informacja staje je się głównym towarem i traktuje się ją jako bardzo cenny towar, stawiany na równi z dobrami materialnymi. W społeczeństwach informacyjnych jest ona często traktowana nawet jako cenniejsza od dóbr materialnych. Warto również podkreślić, że bardzo duże znaczenie ma przepływ informacji oraz sektor usług związanych bezpośrednio z przechowywaniem, przetwarzaniem i przesyłaniem informacji.

Niemniej jednak nie jest to jedyna definicja formy społeczeństwa, w której dominuje przede wszystkim informacja. Tym, co warto podkreślić, jest moment powstania tego terminu – po raz pierwszy został wprowadzony już w 1963 roku przez japońskiego antropologa Tadao Umesao, spopularyzowane zostało jednak w 1968 roku. Termin społeczeństwa informacyjnego został wówczas jedynie zaproponowany – nie odnosił się do ówczesnych czasów, a przewidywał, jak będą wyglądały formy społeczeństwa w niedalekiej przyszłości.

Należy w tym miejscu podkreślić, że istnieje znacznie więcej prób definiowania tego rodzaju formy społeczeństwa, a trudność stworzenia poprawnej w założeniach, ogólnej definicji polega na tym, że należy wziąć pod uwagę wiele płaszczyzn i aspektów. Mówimy tutaj chociażby o płaszczyźnie ekonomicznej, edukacyjnej czy technicznej.

Każda z nich zakłada wykorzystanie informacji jako trzonu funkcjonowania społeczeństwa informacyjnego. Zatem płaszczyzna ekonomiczna zakłada, że w społeczeństwie informacyjnym sposobem zarabiania większości społeczeństwa jest właśnie praca z informacją; przesyłanie, przechowywanie czy przetwarzanie.

Sprawdź system rezerwacji online dostępny na stronie Bookero.pl

Realizowaniem idei społeczeństwa informacyjnego jest między innymi wprowadzenie do edukacji wczesnoszkolnej jest nauka podstaw informatyki, na poziomie swobodnego posługiwania się takimi urządzeniami jak tablet czy laptop. Co więcej, w niektórych krajach rozważa się wprowadzenie do szkół właśnie tabletów i laptopów w miejsce podręczników czy zeszytów.

Kultura i media

Bardzo duży wpływ na społeczeństwo informacyjne mają media – zarówno te lokalne, krajowe, jak i międzynarodowe o zasięgu światowym. Nie da się ukryć, że to właśnie przez konsumpcję informacji oraz tego, co wytwarzają i przetwarzają media ogólnoświatowe, są one w stanie kreować rzeczywistość. Widać to szczególnie na przykładzie popkultury; w wielu wypadkach to właśnie ogólnoświatowe media tradycyjne i społecznościowe były odpowiedzialne za popularność celebrytów czy trendów. W dużej mierze media mają również wpływ na sposób myślenia swoich odbiorców.

W społeczeństwie informacyjnym zmianom poddana jest także kultura. W znaczny sposób przechodzi ona do świata wirtualnego – na dzisiejszym przykładzie możemy zauważyć to chociażby w tak zwanych wirtualnych wycieczkach po muzeach i innych ośrodkach kulturalnych czy digitalizowaniu dzieł sztuki. Warto również wymienić kulturę Internetu czy kulturę mediów społecznościowych, która rządzi się swoimi prawami.

Wykluczenie

Z terminem społeczeństwa informacyjnego nieodłącznie wiąże się wykluczenie informacyjne. Powstaje ono wówczas, kiedy dana jednostka nie ma możliwości korzystania z dóbr technologicznych pod różnymi postaciami, przejawia się jako między innymi brak dostępności do Internetu. Przyczyn wykluczenia może być wiele: bariera edukacyjna, ekonomiczna czy chociażby geograficzna. Wykluczenie informacyjne dotyka w największej mierze osoby starsze, które nie opanowały podstaw posługiwania się komputerem, ale to nie znaczy, że jednostki z innych grup społecznych nie mogą zostać wykluczone.

Świat bez informacji

Z trudem można sobie wyobrazić świat, w którym informacja ma mniejsze, drugoplanowe znaczenie. Z tego właśnie względu bardzo trudno przewidywać, jakie mogą być następne formy społeczeństwa. Jedno jest jednak pewne – będą one związane z rozwojem technologicznym. Niemniej jednak pytaniem otwartym pozostaje, jak duży wpływ będzie miała technologia na przyszłe formy społeczeństwa. Jasno można zatem stwierdzić, że również na płaszczyźnie socjologicznej rewolucja naukowa, która dokonuje się w wielu dziedzinach nauki, odgrywa pierwsze skrzypce i ma znaczenie szczególne.